ذهن انسان، ابزاری قدرتمند و پیچیده است که به ما اجازه می‌دهد جهان اطراف خود را درک کنیم، تصمیم بگیریم و با دیگران ارتباط برقرار کنیم. اما این ابزار قدرتمند، گاهی اوقات می‌تواند به دام افکار منفی و قضاوت‌های بی‌جا بیافتد. ذهن ما به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: ذهن مشاهده‌گر و ذهن قضاوت‌گر. ذهن مشاهده‌گر مانند یک ناظر بی‌طرف است که وقایع را بدون هیچ گونه داوری و برچسب‌زنی مشاهده می‌کند. این ذهن، حقایق را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را به صورت عینی ثبت می‌کند. برای مثال، زمانی که در خیابان قدم می‌زنید، ذهن مشاهده‌گر شما به شما می‌گوید که آسمان آبی است، مردم در حال رفت‌وآمد هستند و ساختمان‌های بلند اطراف شما قرار دارند.
در مقابل، ذهن قضاوت‌گر مانند یک منتقد مداوم است که همه چیز را ارزیابی کرده و به آن برچسب خوب یا بد، درست یا غلط می‌زند. این ذهن، افکار و احساسات ما را شکل می‌دهد و می‌تواند باعث ایجاد استرس، اضطراب و ناراحتی شود. برای مثال، زمانی که در خیابان قدم می‌زنید، ذهن قضاوت‌گر شما ممکن است بگوید: «آسمان خیلی آبی است، کاش امروز باران می‌بارید»، «آن مرد چاق به نظر می‌رسد»، یا «این ساختمان خیلی زشت است».
تفاوت بین ذهن مشاهده‌گر و ذهن قضاوت‌گر بسیار مهم است. ذهن مشاهده‌گر به ما کمک می‌کند تا واقعیت را به صورت واضح ببینیم و با آرامش بیشتری به زندگی نگاه کنیم. در حالی که ذهن قضاوت‌گر، ما را درگیر افکار منفی می‌کند و مانع از لذت بردن از لحظه حال می‌شود. با تمرین و آگاهی، می‌توانیم ذهن مشاهده‌گر خود را تقویت کرده و از سلطه ذهن قضاوت‌گر بر خود بکاهیم. این کار به ما کمک می‌کند تا روابط بهتری با خود و دیگران برقرار کنیم و زندگی شادتری داشته باشیم.